नयीदिल्ली,17अप्रैल(भाषा)वनअधिकारकार्यकर्ताओंनेकेंद्रीयमंत्रीप्रकाशजावड़ेकरऔरअर्जुनमुंडाकोशुक्रवारकोपत्रलिखकरकहाकिइंसानोंऔरजानवरोंमेंकोरोनावायरसकेप्रसारकोरोकनेकेलियेजारीकियेगएपरामर्शकाप्राकृतिकसंसाधनोंतकजनजातियोंऔरखानाबदोशसमुदायकेलोगोंकीपहुंचकोबाधितकरनेकेलिये“दुरुपयोग”होसकताहै।केंद्रीयपर्यावरणमंत्रालयनेछहअप्रैलकोसभीराज्योंसेकहाथाकिवेइंसानोंसेजानवरोंऔरजानवरोंसेइंसानोंमेंकोरोनावायरसकेप्रसारकोरोकनेकेलियेतत्कालकदमउठाएं।यहनिर्देशन्यूयॉर्ककेब्रॉन्क्सचिड़ियाघरमेंएकबाघकेसंक्रमितसंरक्षककेसंपर्कमेंआनेकेबादबीमारहोनेकीवजहसेजारीकियागया।अन्यनिर्देशोंकेअलावामंत्रालयनेयहभीकहाथाकिइंसानोंऔरवन्यजीवोंकाआमना-सामनाकमसेकमहोतथाग्रामीणोंकोजंगलवअन्यसंरक्षितस्थानोंकीतरफजानेसेरोकाजाए।परामर्शकेइसपहलूपरचिंताजाहिरकरतेहुएवनपंचायतसंघर्षमोर्चा,ऑलइंडियायूनियनऑफफॉरेस्टवर्किंगपीपलऔरआदिवासीजनवनअधिकारमंचसमेतजंगलऔरआदिवासियोंकेअधिकारोंकेलियेकामकरनेवालेकईसंगठनोंनेकहा,“संरक्षितक्षेत्रकेअंदरऔरआस-पासकेइलाकोंमेंकरीब30से40लाखलोगरहतेहैं,औरइसकेठीकआसपासकेइलाकोंमेंबहुतसेऔरलोगभी।”केंद्रीयपर्यावरणएवंजनजातीयमामलोंकेमंत्रियोंकोलिखेगएपत्रोंकेमुताबिक,“येअधिकतरअनुसूचितजनजातिऔरअन्यहैंजिनमेंखासतौरपरजनजातीयसमूह,खानाबदोश,पशुपालकसमुदाय,मछुआरेआदिहैं।वेअपनीदैनिकआजीविकाकेलियेसंरक्षितक्षेत्रऔरइसकेआसपासकेप्राकृतिकसंसाधनोंपरनिर्भरहैं।”कार्यकर्ताओंनेकहाकिऐसीखबरेंहैंकिकोरोनावायरसकोरोकनेकेलियेलागूकियेगएराष्ट्रव्यापीबंदसेजनजातीयलोगोंवआसपासकेअन्यलोगोंकीआजीविकाऔरअस्तित्वपरअसरपड़ाहैक्योंकिगर्मीकेइसमौसममेंवनउत्पादोंकोइकट्ठाकरउन्हेंबेचनहींपारहेहैं।उन्होंनेकहा,“हमेंडरहैकिइसपरामर्शकागलतआशयनिकालकरउसकादुरुपयोगइनलोगोंकोउसप्राकृतिकसंसाधनसेऔरदूरकरनेकेलियेकियाजाएगाजिसपरउनकीआजीविकानिर्भरहै।”पत्रमेंकहागया,“इसलिये,हमआपसेअनुरोधकरतेहैंकिइसपरामर्शकोज्यादास्पष्टीकरणकेसाथफिरसेजारीकियाजाएजिससेजनजातीयलोगोंऔरवहांकेनिवासियोंकेप्राकृतिकसंसाधनोंकेइस्तेमालकेपरंपरागतऔरकानूनीअधिकारोंपरकोईविपरीतअसरनपड़े।”
Related Stories
Jan 04, 2023
Jan 04, 2023
Jan 04, 2023